Stal nierdzewna oznaczona jako 3H17M lub 1.4122 (w normach EN/DIN) to stal o wysokiej zawartości chromu i dodatku molibdenu. Dzięki swoim właściwościom jest szeroko stosowana w wielu gałęziach przemysłu, które wymagają trwałości, odporności na korozję i wytrzymałości mechanicznej.
Charakterystyka stali 1.4122 / 3H17M
Skład chemiczny
- C (węgiel): 0,20–0,25%
- Cr (chrom): 16,0–18,0%
- Mo (molibden): 0,9–1,3%
- Mn (mangan): ≤1,0%
- Si (krzem): ≤1,0%
- Ni (nikiel): ≤1,0%
- P, S (fosfor, siarka): ≤0,04%
Właściwości mechaniczne
- Twardość w stanie utwardzonym: 48–56 HRC
- Wytrzymałość na rozciąganie (Rm): 800–1200 MPa
- Graniczna plastyczność (Rp0,2): ≥600 MPa
- Wydłużenie po zerwaniu (A): ≥12%
- Gęstość: 7,7–7,8 g/cm³
Odporność na korozję
Dzięki zawartości chromu (16–18%) i molibdenu (0,9–1,3%), stal 1.4122 wykazuje wysoką odporność na korozję w środowiskach o umiarkowanej agresywności chemicznej, np. wodzie morskiej, słabych kwasach oraz w środowiskach zasadowych. Dodatek molibdenu poprawia odporność na wżery i korozję szczelinową.
Zastosowania w różnych gałęziach przemysłu
1. Przemysł chemiczny i spożywczy
Stal 3H17M/1.4122 jest szeroko stosowana w aplikacjach, gdzie wymagane są właściwości antykorozyjne i wysoka wytrzymałość mechaniczna.
- Zbiorniki na chemikalia: Idealna do przechowywania agresywnych substancji chemicznych, takich jak kwasy organiczne, alkalia i roztwory soli.
- Przykład: Zbiorniki magazynujące kwas octowy i wodę utlenioną w przemyśle chemicznym.
- Rurociągi: Używana w systemach transportu chemikaliów i cieczy, gdzie wymagana jest odporność na korozję międzykrystaliczną.
- Przykład: Rurociągi dla mleczarni i browarów.
- Elementy kontaktujące się z żywnością: Odporność na korozję i możliwość polerowania na wysoki połysk sprawiają, że stal ta jest stosowana w maszynach do przetwórstwa spożywczego.
- Przykład: Miksery przemysłowe do mieszania ciasta w piekarniach.
2. Produkcja narzędzi
Stal 1.4122 jest stosowana do produkcji narzędzi, które wymagają wysokiej wytrzymałości, twardości i odporności na korozję. Dzięki utwardzalności osiąga twardość nawet 56 HRC.
- Noże przemysłowe: Używane w maszynach do krojenia materiałów spożywczych lub technicznych.
- Przykład: Noże rotacyjne w urządzeniach do krojenia warzyw.
- Sprzęt chirurgiczny: Wysoka odporność na korozję i sterylizację czyni ten materiał idealnym do produkcji narzędzi chirurgicznych.
- Przykład: Skalpele, nożyczki chirurgiczne.
- Części maszyn: Produkcja elementów takich jak wały, koła zębate i tuleje.
- Przykład: Wały pomp w przemyśle farmaceutycznym.
3. Przemysł morski
Stal 3H17M , 1.4122 jest doskonałym wyborem w środowiskach narażonych na działanie wody morskiej i słonych mgieł.
- Elementy konstrukcyjne: Stosowana w budowie kadłubów statków, platform wiertniczych oraz wyposażenia portowego.
- Przykład: Śruby mocujące i wsporniki mostów portowych.
- Systemy rurowe: Rurociągi narażone na działanie soli morskiej.
- Przykład: Rurociągi balastowe na statkach.
4. Energetyka
Wysoka wytrzymałość cieplna i odporność na korozję sprawiają, że stal 1.4122 znajduje zastosowanie w elementach systemów energetycznych.
- Części kotłów: Idealna do produkcji elementów pracujących w wysokich temperaturach.
- Przykład: Rury wymienników ciepła w elektrowniach parowych.
- Wymienniki ciepła: Odporność na zmienne warunki temperaturowe i korozję sprawia, że jest odpowiednia do zastosowania w systemach chłodzenia i ogrzewania.
- Przykład: Wymienniki ciepła w instalacjach przemysłowych.
Porównanie z innymi gatunkami stali nierdzewnych
Właściwość | 1.4122 (3H17M) | 1.4301 (AISI 304) | 1.4404 (AISI 316L) |
|---|---|---|---|
| Chrom (Cr) | 16-18% | 18-20% | 16-18% |
| Molibden (Mo) | 0,9-1,3% | 0% | 2-3% |
| Twardość (HRC) | 48-56 | 20-25 | 20-25 |
| Odporność na korozję | Wysoka | Umiarkowana | Bardzo wysoka |
| Zastosowanie | Narzędzia, energetyka | Przemysł ogólny | Przemysł morski |
Podsumowanie
Stal 1.4122 (3H17M) to wszechstronny materiał, który łączy odporność na korozję, wytrzymałość mechaniczną i łatwość obróbki cieplnej. Dzięki swoim właściwościom znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle chemicznym, spożywczym, morskim oraz energetycznym. Jest to materiał wybierany wszędzie tam, gdzie wymagane są trwałość i niezawodność w trudnych warunkach środowiskowych.
